Over werken, ontplooien, ontwikkelen en "het plaatje"

Het is misschien iets van deze tijd, of wellicht is het er altijd wel geweest, ik weet het niet want ik heb er persoonlijk niet zo veel mee.
Waar ik het over heb? Ontmoet eens een nieuw persoon en knoop een praatje aan en een van de eerste vragen die je vaak hoort is:"en wat doe je voor werk?" of iets in die trant.

We zitten in een samenleving waar werk een onderdeel van je identiteit aan het worden is en waar ook een sociale status aan vast hangt. Hoe hoger de functie, hoe hoger de status lijkt het wel bijna.
Begrijp me niet verkeerd ik snap best dat wat je doet als werk voor veel mensen een groot onderdeel van hun identiteit is hoor, maar een mens is zoveel meer dan dat.
En ik snap ook heel goed dat het merendeel van de mensen werk hebben in een gebied waar ze interesse in hebben. Een kok houdt van koken, een fotograaf houdt van fotograferen en ga zo maar door.
Allemaal heel logisch, en niks mis mee.

Stel de vraag eens anders

Maar stel de vraag eens anders aan iemand die je leert kennen. Ik heb de vraag van "wat doe je voor werk" al een hele tijd geschrapt. Ik vraag gewoon "Wat vind je leuk en waar wordt je gelukkig van?". Dan maak je van een gesloten vraag een open vraag. Laat de andere partij  dat maar invullen. Er zijn genoeg mensen die dan alsnog vertellen wat hun beroep is en dat ze daar helemaal blij van worden. En dat is heel mooi, daar mag ik ook graag naar luisteren hoor. Maar er zijn ook mensen die zo'n vraag niet verwachten en dan vertellen over hobby's, passies, hun kinderen of huisdieren. Dat vind ik ook fantastisch!

Nogmaals ik snap heel goed dat werk een onderdeel van je identiteit kan zijn. Bij mij is het er ook echt wel een onderdeel van, maar een steeds kleiner onderdeel. Ik vind werk namelijk wel belangrijk, immers ik heb een inkomen waar ik zelf voor werk, vastigheid en ja ik mag het ook graag doen ook.
Maar ik bén niet mijn werk, ik ben Ard, ik hou van veel meer dan alleen benzine verkopen.

En soms oordelen mensen ook over wat voor werk je doet

Ja soms is dat het ook, dan oordelen mensen er over. Ik merk dat zelf ook wel best vaak. Ik werk al 19 jaar op hetzelfde tankstation, grotendeels in dezelfde functie.
Blijkbaar moet je carrière maken en is werken op een tankstation niet iets wat daar bij past. Opmerkingen als "Ik zou dat nog geen week volhouden", "en je hebt nog nooit promotie gemaakt?", "wordt het niet eens tijd voor wat anders?", "vind je dat niet vreselijk saai?" en veel meer hoor ik echt enorm vaak voorbij komen.
Waarom? Voldoe ik niet aan het plaatje wat deze samenleving voor je bedacht heeft? Het streven naar promotie en doorgroeien in je werk als belangrijk iets van je leven?

Ik ben gewoon een van de mensen die daar weinig waarde aan hecht, en waarom zou ik. Ik red me prima. Ja ook ik ben een tijdje geleden de uitdaging kwijtgeraakt in het werk, maar ik merkte dat dat aan mij lag en niet het werk zelf. Ik ben eens goed gaan nadenken over wat ik belangrijk vindt en hoe ik nou écht tegen mijn werk aan kijk.....en ben tot de conclusie gekomen dat ik het erg graag mag doen en dat er best wel uitdagingen in zijn nog, ook na bijna 20 jaar.

Een hele tijd geleden verbaasde ik een kennis van me nog. Hij had het over een ander persoon. "Weet je wat zij doet voor werk, ze werkt bij een bedrijf dat groente verwerk. Ze stopt de hele dag groente in een snijmachine, de hele dag, that's it. Dat is toch geen werk! Wie doet zoiets nou?"

Ik antwoordde "en wat als zij daar nou heel anders tegen aan kijkt en dat wel prima werk vindt? Wat is daar nou mis mee dan? Wie ben jij om nou voor haar te bepalen wat ze voor werk moet doen en wat minderwaardig werk is? Is er wel minderwaardig werk?"

Dat antwoord was niet hetgeen waar hij op hoopte denk ik, maar ik ben niet de persoon die een ander meer of minder gaat vinden door zijn werk. Je bent allemaal gelijk. De koning poept net zo goed bruine stront als de straatveger hoor.

Ontplooien hoeft niet altijd via je werk

De mythe dat we ons als mens ontplooien en ontwikkelen via en door ons werk mag er wel eens keihard uit vind ik. Ja het kan zeker, en daar is niks mis mee hoor, maar het hoeft niet. Wat als iemand zich heel sterk ontplooit in zijn hobby's, of groeit door hoe hij of zij in het leven staat, of gewoon tevreden is met hoe het gaat?
Waar komt die drang van steeds maar meer willen weg? Steeds maar groter, steeds maar meer status, steeds maar meer bezittingen? Je kan je op zo veel fronten ontwikkelen en werk is daar slechts een van.

En wat als je dan geen werk hebt?

En dan nog, wat als je om wat voor reden geen werk hebt? Maakt dat je minder dan een ander? Doe je dan "niks voor maatschappij?".
Kijk laat ik wel duidelijk maken: Ik ben absoluut tegen mensen die niet willen werken, die liever een uitkering trekken en bewust niks doen. Dan ben je profiteur van andermans werk, dan leef je op een verkeerde manier van de goedheid van het sociale systeem in Nederland.

Maar er zijn ook genoeg mensen die niet kunnen werken, en dat is heel wat anders. Die door ziekte niet kunnen werken, of door zorg voor kinderen niet kunnen werken. Geloof me die mensen willen echt niks anders dan werken hoor. Die vinden dat zelf ook alles behalve leuk en hebben daar echt niet voor gekozen.
Maar is de chronisch zieke die niet kan werken minder dan een ander? Is de alleenstaande bijstandsmoeder met zorg voor kinderen die daardoor niet volledig kan werken minder aan iemand die dat wel kan?

Laten we als samenleving gewoon eens anders aankijken naar wát voor werk iemand doet en wát dat allemaal kan betekenen. Vraag eens wat iemand leuk vindt, wat iemand zijn drijfveer is in het leven en waar iemand gelukkig van wordt. En is zijn of haar werk daar een onderdeel van, goed! Maar het is maar werk, het is niet de kern van wat iemand is.
We worden van kinds af aan al klaargestoomd om te functioneren in dat grote uitgedachte plaatje. Vanaf je 12e moet je al weten wat je wil "worden", en daarmee bedoelen we het in de vorm van werken.
Is wat je wil worden niet gewoon een deel van jou, van hoe jij als mens je wil ontwikkelen? als kind wordt er al van je verwacht dat je je gaat richten op werken, om daar alles uit te halen, om van jongs af aan al te willen weten wat je voor de rest van je leven gaat doen en welke richting dat op gaat.

Maar ik mis soms wel de ruimte voor het individu, voor de ik, voor alles wat géén werk is. Voor mensen die het niet belangrijk vinden om status na te jagen. Ja ontplooien en ontwikkelen is een goed iets, zeker, maar om dat alleen via werk te gaan doen vind ik persoonlijk te kort door de bocht.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch begin van een rustdag, als je mij bent

Terug naar de oertijd

Meervoudig beperkt, een maatschappelijk verantwoorde term (blijkbaar) en hoe gemis aan juiste info je echt beperkt.