Het gevaar van achteraf

We doen het allemaal, soms meerdere keren per dag, en het is eigenlijk een haal naar iets.

We zeggen:"Achteraf had ik......" of "achteraf gezien.....", en wat bereiken we er mee? Helemaal niks want achteraf kan je niks meer veranderen.
Achteraf gezien had ik miljonair kunnen zijn als ik het winnende lotnummer wist met de kennis die ik u heb. Maar met die kennis schiet je achteraf niks op helaas.

Er zijn honderden dingen die ik achteraf gezien in mijn leven anders had moeten doen, maar die heb ik niet gedaan dus heb ik er nu niks aan. Het zijn de leermomenten, en meer niet. Niks wat ik nu ook doe maakt wat ooit gebeurd is anders, het is gebeurd. Soms goed, soms slecht maar altijd onuitwisbaar.

Er zijn evengoed achteraf honderden dingen die ik wél goed gedaan heb, en juist daar mag ik wel eens vaker naar kijken. Maar dat is moeilijk, zeker zoals ik nu zit. Want ik ga nog vaak naar achteraf toe. En soms kom je gewoon tot de conclusie: achteraf gezien had ik ook niks anders kunnen doen, ik deed het goed, niemand had het op dat betreffende moment beter kunnen doen dan ik. En ja toch gaat het totaal anders dan iedereen verwacht had, zelfs ik.

En verwachtingen zijn ook niet goed. Niet altijd.

Goede verwachtingen

Er zijn echt wel goede verwachtingen. Zo kan ik prima verwachten dat als ik met iemand een afspraak maak, dat diegene hem nakomt. Wat is anders het nut van een afspraak maken?
En ik kan ook prima verwachten dat iedere actie een reactie heeft, welke weet ik niet precies, maar niks zal dr niet gebeuren.

Maar als ik achteraf denken ga koppelen aan verwachtingen dan begeef ik me op een gevaarlijk pad. Dan ga ik met kennis van nu plus een verwachting van nu heel anders naar situaties en mensen kijken. Dan ben ik oneerlijk bezig. Voor mezelf en voor een ander.

En weer schiet niemand er wat mee op.

Achter gezien vond ik jou wellicht.....

Het wordt pas echt naar als je achteraf dingen gaat invullen voor iemand. Zonder dat diegene er bij is maak je een oordeel gebaseerd op dingen die er niet heel erg meer toe doen voor nu en dat is niet altijd het juiste oordeel.
Je kan zeggen:"achteraf gezien gebaseerd op wat je allemaal zei vind ik dat je weinig hebt". Maar dan vul je zelf in voor iemand en dat slaat eigenlijk nergens op.
Uitspraken worden uit de context gehaald en toegepast op andere situaties dan waar ze voor bedoeld waren. Als iemand iets over het ene zegt, wil dat niet zeggen dat het geld voor al het andere wat er is.

Maar je vult dat op dat ogenblik wel in voor een ander, zonder de ander er in te betrekken. Zonder dat iemand ook maar een eerlijke kans heeft zijn uitspraken toe te lichten, of aan te geven waarom hij of zij  juist datgene zei op dat ogenblik, neem je aan dat het voor alles wat diegene gedaan heeft geldt.
Maar is dat zo?
En schiet je er wat mee op?

Oordeel niet, ook niet achteraf

Is het niet ergens best oneerlijk om achteraf over iemand te oordelen? Is het sowieso niet erg te oordelen over iemand? Wie ben jij om wat van een ander te vinden? Je kunt het ook gewoon accepteren dat iemand zo is en dat hij of zij zijn of haar redenen heeft. Je hoeft het er niet mee eens te zijn, je hoeft ze zelfs niet te snappen. Maar oordeel er niet over. Zo lang het anderen geen schade toebrengt heb je niks aan een oordeel over een ander.

Zeker niet als je dat opmaakt uit kennis achteraf die je zelf invult en daar zelf een beeld bij vormt over diegene. De persoon in kwestie heeft nooit een eerlijke kans gehad om zich te verdedigen en uit te leggen waarom hij of zij dat zo zei of deed. En niet dat je je altijd moet verdedigen, uiteindelijk maakt het ook niet uit wat een ander van je vindt zolang je het zelf allemaal maar prima vindt wat je doet.

Maar het is wel iets wat we als mens eens minder moeten doen. Want achteraf kijken is niks meer dan leermomenten. Neem ze dan ook zo.

Maar achteraf oordelen over iemand in een situatie van nu is dat niet oneerlijk? en hou je dan gewoon jezelf niet voor de gek? Je vult in voor een ander, koppelt daar dingen aan die wellicht helemaal niet kloppen en geeft er een waarde aan.

Is het niet beter dat als we dingen een waarde, een plek en okay sommigen hebben het nodig, een oordeel te geven.......we diegene ook de eerlijke kans geven zijn of haar verhaal te doen?
Praat gewoon eens met iemand waar je achteraf dingen voor aan het invullen bent, en de kans is groot dat je het niet bij het juiste einde hebt. Jij kan niet weten hoe iemand denkt, hoe goed je ook iemand kent, er zullen altijd dingen zijn die verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden.
Dat is niet erg, dat is menselijk. Maar het is even menselijk om daar een waarde aan te geven. en dat moeten we eigenlijk niet doen.

Ga het gesprek aan en wellicht ontdek je iets heel anders waarom diegene dat zei en deed en vallen puzzelstukjes beter op hun plaats en blijkt het allemaal best mee te vallen op dat ene punt. Hoe iemand tegen een ding aankijkt hoeft niet te zeggen dat hij of zij alles zo ziet. Dat is hetege wat jij zelf invult.

Dat is oordelen, en oordelen over een ander kun je beter maar niet doen. Veelal is het een vooroordeel waar je steeds bevestiging in zoekt en ook altijd wel vindt omdat je juist op dat ene gaat letten.
Ook achteraf, en is dat eerlijk?
Uiteindelijk blijft het niks meer dan een vooroordeel of oordeel, ook achteraf, zonder dat je er over gepraat heb.
En dat kan eigenlijk weer prima met de kennis die je uit die situatie meegenomen hebt.
Wellicht blijkt alles dan juist wel heel anders in elkaar gezeten te hebben dan je zelf aannam.

Probeer het eens een keer, van praten is nog nooit iemand minder geworden als je het open en eerlijk doet.