Slaaf van je eigen gelijk, slaaf van je ego.

Maanden geleden ben ik begonnen met het volgen van mindfulness lessen. Het was best een leuke manier van tegen dingen aan kijken en ik heb er ook zeker wat van geleerd hoor. Maar ik merk ook een zekere vorm van weerstand in me tegen sommige dingen die mindfulness verkondigen.

Natuurlijk denk ik zeer complex, dat is iets wat ik ook van mijn psychologen hoor. Niet dat het een verkeerde manier van denken is, het is gewoon een complexe manier van denken waar je soms jezelf in verliest.
Ik ben nieuwsgierig aangelegd naar hoe mensen denken, hoe ze de wereld zien. Ik wil daar graag over praten en sta open voor anderen. Soms te open en laat ik mijn eigen waarden wegblazen. Nadeel van te complex denken zeg maar.

ik heb jaren geleden "besloten" geen slaaf meer te zijn van mijn eigen gelijk. Dat heeft me namelijk een tijdje veranderd in iemand die ik niet graag mocht. Waarom zou mijn kijk op de wereld de enige juiste zijn? Wat heb ik nog te leren als ik steeds maar uit ga van mijn eigen persoon? En vooral, wie ben ik om een ander te zeggen wat ze moeten denken, voelen en doen?
Laat mensen vrij om dat zelf uit te vinden, natuurlijk mag je wel een mening hebben en een oordeel. Ik ben ook maar mens. Maar die mening en oordeel staat niet "vast", ik gebruik dat graag om met een ander over te praten. Zie ik het wel juist? Waar is dat oordeel op gebaseerd? Het is er, maar het is geen absolute waarheid.

Ik erken dat ik oordeel, ik gebruik het echter niet als middel om mijn wereld te schapen. En ja ik noem het oordelen, wellicht dat een ander het een andere naam geeft, ook niks mis mee.

Kritische vragen stellen

Ik mag mezelf en anderen ook graag kritische vragen stellen, soms ben ik net de kleuter die steeds het waarom zoekt. En soms draaf ik daar uit wat in door uit nieuwsgierigheid.
Mijn therapeuten worden er soms ook wel moe van, aan de andere kant zeggen ze ook dat het ook hun doet nadenken. Neem niet zomaar aan dat je gelijk hebt, onderzoek die gedachte, doe hem niet af als "slechts een gedachte". De crash tussen mindfulness, CGT en mijn nieuwsgierigheid noemde iemand het. Niet slecht, maar wel complex, en soms te open voor de wereld. Alhoewel die manier van denken ook prima in de genoemde stromingen past hoor.

Ik heb met mijn mindfulness docente ooit een gesprek gehad over het "toen en nu" denken. Ik zei tegen haar dat het ergens toch wel heel makkelijk is om steeds te zeggen "dat was toen en dit is nu". Want alle toen's hebben toch ook betrekking op het nu. Is het niet een hele grote manier van goedpraten wat je in een toen allemaal gedaan en gezegd hebt en jezelf maar voorhouden dat het voor nu niks uitmaakt want nu is nu? Want zonder een toen zal er nooit een nu zijn, noch een toekomst. Alles heeft verband met elkaar en dat verband ontkennen is een soort van jezelf ontkennen toch?

Ze snapte ergens wel wat ik bedoelde, en vond uiteraard dat ik er weer heel veel over nagedacht heb. Ze vertelde me dat het ook niet zwart-wit gezien moet worden, je verleden is wel degelijk onderdeel van wie je bent, maar het hoeft je niet achterna te jagen. Dat in het nu leven niet betekent dat je alle toen's ontkent want wat toen waar was, is nu nog steeds waar. Woorden uit toen zullen altijd blijven bestaan en echt zijn. Maar in het nu is het voor het moment niet van belang. Dat betekend niet dat je het toen niet kan ontkennen, dat gaat te ver, zelfs voor mindfulness zei ze.

Ik begreep haar wat beter, en zij mij ook. Ik vertelde haar ook dat als je die regel heel zwart-wit zou doorvoeren iedere rechter werkloos zou zijn. "edelachtbare dat was toen, in het nu heeft dat toch geen waarde ik denk er nu anders over". Ze moest lachen en zei dat het inderdaad niet de manier is om alles zo te zien. Mindfulness is een manier van tegen dingen aankijken, niet een manier om de waarheid te ontdekken, die is waar en voor ieder mens anders. Voer je de dingen te ver door dan belemmer je jezelf. Kritisch kijken is altijd goed, maar jij verliest jezelf er soms in hé.
Wat waar is zal altijd waar blijven zei ze. En niets ter wereld kan dat veranderen. Ook niet als je zegt dat het toen was en niet nu, zo is dat nooit bedoeld.

Leg nooit op

En dat is waar ik ook altijd wat moeite mee heb, met welke stroming ook. Het is een soort van dingen opleggen. Een manier van denken aanleren is mooi, maar verlies je dan niet de openheid voor andere manieren van denken? Steeds dat uitgaan van je eigen gelijk?

Wie ben jij om een ander te gaan vertellen hoe hij of zij moet denken en tegen dingen aan moet kijken? "Ik wil graag dat jij ook zo denkt", waarom? Omdat jouw manier de juiste is? Dan stel je je niet open, dan beperk je niet alleen jezelf maar ook een ander. Ga in gesprek, en kom er achter waarom iemand zo denkt. Eens of oneens doet er niet toe. Het niet eens zijn hoeft geen wig te vormen. Het opleggen van gedachten wel. Iemand willen controleren is niet de manier. Ik vertel je niet hoe te denken, wat voor kleding te dragen, wat te doen met je tijd of wat je moet eten. Ik zoek altijd het dialoog, ik zal je suggesties kunnen doen, maar meer niet. En wat je er mee doet moet jij weten.

Vastzitten in je eigen gelijk

Je kan ook vastzitten in je eigen gelijk en daardoor al je openheid verliezen. Ik vond vandaag en filmpje op facebook waarin je een laag zoemend geluid hoorde. Het filmpje was gemaakt op meerdere locaties en de maker verkondigde dat niemand wist wat dat geluid was en dat het op meerdere plaatsen hoorbaar was. Het moest wel iets bovennatuurlijks zijn.

Ik herkende het geluid als het aanvliegen van een eenmotorig vliegtuig naar een landingsbaan. Ik heb vaak genoeg in de buurt van kleine airstrips gekampeerd en dat geluid leek er gewoon heel veel op.
Dus ik deed die suggestie ook. Wellicht was er op die plaatsen een kleine airstrip en zou het dat toch ook kunnen zijn?

Nou daar was men niet van gediend. Ik was door de geïndoctrineerd door "ze" om zo te denken, ik stond niet open voor wat er allemaal gebeurde in de wereld en dat er veel meer was dan dat "ze" ons willen doen geloven! Ik was een slaaf, een volgeling van het gemak en er was gewoon meer en dit filmpje bewees dat.

Toen ik reageerde dat ik niet zei dat het een eenmotorig vliegtuig MOEST zijn, maar dat het geluid me er wel aan deed denken en dat het ook een mogelijkheid kon zijn. Dat hun mogelijkheden ook best konden kloppen en als zij dat zo vonden dat dat ook prima was. Maar dat ze niet gelijk verwijten naar een ander moeten maken omdat die gewoon zegt "kan het ook wat anders zijn?". Dat dat niet een open manier van kijken is.

Nou de wereld was te klein. Er werd me verteld hoe ik moest denken, wat er allemaal meer was en uit die ene opmerking kon men blijkbaar precies opmaken hoe ik dacht en dat ik nergens voor open stond. Hun manier was de juiste en ik was blind gemaakt.

Ik vraag me dan werkelijk af wie de blinde is, degene die uit gaat van zijn eigen gelijk, of degene die zegt " je kan gelijk hebben, ik wellicht ook, maar als dat het voor jou is is dat toch prima?".
Mensen die een ander vertellen hoe te denken en tegelijk zeggen open te staan voor alles. Ik blijf het maar een rare manier van tegen jezelf aankijken vinden.

Hoe meer je vast houd aan je eigen gelijk, hoe meer je jezelf oogkleppen oplegt en hoe meer je alles goed praat voor jezelf. Je haalt dingen uit context, geeft een eigen draai aan woorden van een ander en luistert niet. Open staan is niet uit gaan van jezelf, of wat een zienswijze, religie of wat dan ook voorschrijft. Het beste kun je die allemaal loslaten, en dan heb je gewoon meer ruimte om vrij te denken.

Er is geen gelijk, en dat is mooi, dan valt er alleen maar te leren. Sta eens open voor een ander, en misschien ontdek je jezelf wel.